در برهه ای از زمان یمن به خاطر شهرهای تاریخی، مناظر زیبا و قهوه خوب مشهور بود. اما اکنون دوسال است که جنگ داخلی یمن گسترش یافته است. کشت قهوه در یک کشور جنگزده مشکل و صادرات آن تقریبا غیر ممکن است.
من با دیلان تری و ناتاشا فروشینا از سازمان غیر دولتی فرانسوی آژانس همکاری فنی و توسعه (ACTED) که از سال ۲۰۱۳ در یمن کار کرده اند، صحبت کردم تا بیشتر در مورد تأثیر جنگ بر تولید قهوه اطلاع حاصل کنم. هدف آنها کاهش فقر و عدم امنیت غذایی از طریق قهوه بود. و اکنون بیش از هروقت دیگر به کار آنان احساس نیاز می شود.
تولید قهوه یمنی
یمن تاریخی طولانی در تولید قهوه دارد. در همانحال که عده ای اتیوپی را منشأ پیدایش قهوه می دانند، عده ای دیگر ادعا می کنند که یمن اولین مکانی است که قهوه در آن مصرف شده است.و حتی امروزه نیز قهوه یمنی با توجه ویژگی های اسیدی، میوه ای و پیچیده آن می تواند قابل توجه باشد.
با این وجود این پیچیدگی ها به خارج از محدوده مصرف قهوه و مزه آن گسترش یافته است. تولید در اینجا در هر مرحله از زنجیره تأمین به چالش کشیده می شود، از اکولوژی مکان تولید قهوه گرفته تا عدم وجود وظایف و عملکرد دولت مرکزی ( چالش اکولوژی شامل کمبود آب می شود که منجر به فرسایش خاک شده است و در مورد عملکرد دولت باید به عدم وجود آژانسهای مدیریتی جهت تکمیل گزارش های بهداشت گیاهی مورد نیاز برای کنترل گمرکی واردات اشاره نمود). و دیگر لازم نیست به سایر چالش ها از جمله چالش لجستیکی بیش از حد خطرناک در حمل و نقل قهوه اشاره نمود.
سازمان بین المللی قهوه (ICO) تخمین می زند که تولید سال ۱۶-۲۰۱۵ تا ۱۳۸۰۰۰ بسته ۶۰کیلویی پایین بیاید (سقوط ۸ درصد نسبت به سال گذشته) و صادرات قهوه نیز تا ۸۰۰۰ بسته ۶۰ کیلویی سقوط کند( سقوط ۶۰ درصد نسبت به سال گذشته) که حداقل از سال ۹۱-۱۹۹۰ تاکنون کمترین سطح صادرات به حساب می آید.
نمودار تولید قهوه و صادرات قهوه در یمن
چالشهای روبروی تولید قهوه در یمن
اینگونه نیست که بگوییم صادرات قهوه از یمن قبلا آسان بوده است: اکثر تاجران قهوه اظهار می کنند که این صادرات همواره یک چالش بوده است. اما این مشکلات به یک سطح کاملا جدید ارتقا یافته است.به نظر ناتاشا ؛ تحریم تحمیل شده بر یمن تقریبا صادرات قهوه را غیر ممکن نموده است. تنها گزینه تاجران حمل و نقل دریایی خطرناک از طریق شمال یمن به عربستان سعودی است.
اما جنگ همواره تجارت را متوقف نمی کند، بنابراین چرا چنین چیزی اتفاق می افتد؟ ناتاشا به من می گوید که نقاط بازرسی نظامی و زیرساختهای ویران شده بندرها چالشهای متعدد لجستیکی را برای صادرات قهوه در حال حاضر به وجود آورده است. اما مانع اساسی عملکرد محدود وزارتخانه های مشخضی مانند وزارت کشاورزی یا وزارت تجارت است. این وزارتخانه ها مسئول گواهی نمودن این موضوع هستند که محتوای بارگیری شده در کانتینرها در واقع قهوه است. بدون این گواهی وادار کردن کشور وارد کننده به پذیرش این محموله غیر ممکن است.
تیم آژانس همکاری فنی و توسعه به من می گوید که آنها همچنین نگران عدم وجود طرحی هستند که اصلیت یمنی بودن قهوه را گواهی نماید.صادر کنندگانی که قهوه های عمل آوری شده به صورت طبیعی( مانند قهوه اتیوپی) را مخلوط نموده و برآن برچسپ یمنی می زنند، نگرانی بزرگی برای تجار به حساب می آیند.
این وضعیت به تولیدکنندگان زیان وارد می کند. آنها قادر نخواهند بود که از قیمت های بین المللی که قهوه یمنی از لحاظ تاریخی با مزایای قیمتی برخوردار بوده است، سود ببرند.در عوض آنها فقط به پرداخت های پایین بازارهای محلی دسترسی دارند. این مسئله واردات محصولات اساسی مانند کود، دانه ها ،… و حتی قیچی های هرس زنی بوته ها را با مشکل روبرو می کند.
علاوه بر این انتقال بانک مرکزی از شهر صنعا(پایتخت تحت کنترل حوثی ها) به عدن (پایتخت تحت کنترل هادی) مشکلات اعتبار یابی را تشدید نموده است.براساس گفته دیلان تنها گزینه های جایگزین این بانک تعداد محدودی از سازمانهای خصوصی هستند.
جنگ داخلی در یمن و چالش های صادرات قهوه
چگونه می توان از تولیدکنندگان یمنی حمایت کرد؟
آژانس همکاری فنی و توسعه با همکاری یوروپ اید EuropeAid بیش از ۱۶۰۰ تولیدکننده قهوه را در سراسر ولایت ریماه Raymah تحت حمایت گرفته اند. آنها در حال تهیه و تدارک آموزشهای فنی، سرمایه گذاری در کارخانه ها، حمایت از تشکیل تعاونی ها و تأسیس سیستم آبرسانی و کارگاه های طرح ریزی و بازاریابی تجاری هستند.
آنها برای مواجهه با مشکلات جدید قدم های مثبتی به جلو برداشتند. در اکتبر سال ۲۰۱۶ نمایشی از فنجان های قهوه در امان پایتخت اردن برگزار کردند تا کیفیت قهوه های یمنی را به نمایش بگذارند. اما تنها شیوه مداوم برای انتقال قهوه یمن به خارج از کشور از طریق هواپیمای حمل بار سازمان ملل بود.
آژانس همکاری فنی و توسعه به سازماندهی این وقایع و تدارک حمایت ها ادامه خواهد داد. ضمنا ما امیدواریم که صلح وصفا به یمن و رونق و شکوفایی به تولیدکنندگان قهوه یمن باز گردد.
مقاله از Kyle Gooch